فن سی پی یو (CPU Fan)

پردازنده، از اصلی ترین بخش ها در کامپیوتر می باشد که با کار کردن مداوم، ایجاد گرما می‌ کند. خنک ماندن CPU و دفع گرمای تولیدی آن، نکته بسیار مهمی است که تهیه کردن یک CPU کولر مناسب، حداقل کاری است که می‌ توان در این زمینه انجام داد. 

فن سی پی یو یکی از قطعات داخلی کیس است و همانطور که از نام آن پیداست، بر روی پردازنده قرار می‌گیرد تا آن را خنک کند. پردازنده یکی از اصلی‌ترین قطعه‌های کامپیوتر است که با کار کردن مداوم و مصرف برق، گرما تولید می‌کند. از آنجایی که گرما یکی از عوامل مهم در خرابی یا سوختن قطعاتی همچون پردازنده است، خرید فن سی پی یو کامپیوتر با قدرت خنک کنندگی مناسب اهمیت بالایی دارد. اگر فن سی پی یو توانایی خنک کردن پردازنده را نداشته باشد، ممکن است دمای سی پی یو همیشه بالا باشد و دچار گلوگاه حرارتی (Thermal Throttling) شود یا فن سی پی یو کامپیوتر در تمامی اوقات با بالاترین سرعت کار کند که باعث ایجاد سر و صدای زیادی می‌شود. با تهیه فن CPU قدرتمند و توانا می‌توانید دمای پردازنده را در محدوده‌ای متعادل نگه دارید و شاهد عملکرد خوب و پایدار سیستم باشید.

هنگام خرید فن سی پی یو باید به نکات زیر توجه نمایید تا محصولی متناسب با نیاز خود تهیه کنید:

•  نوع کاربری
• قیمت فن سی پی یو
•  ابعاد خنک کننده
•  سازگاری فن CPU با سوکت مادربرد
•  توان حرارتی (TDP) خنک کننده 
•  تعداد فن‌های کولر سی پی یو

 

 

انواع فن سی پی یو

فن سی پی یو در شکل‌ها و اندازه‌های متفاوتی طراحی و تولید می‌شود اما تمامی آن‌ها به سه دسته اصلی خنک کننده بادی، خنک کننده آبی یا مایع لوپ بسته (AIO) و لوپ باز (Custom Loop) تقسیم بندی می‌شوند. هر کدام از این دسته بندی‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند و هنگام انتخاب از میان یکی از انواع فن سی پی یو باید به میزان بودجه کاربر، نوع کاربری و فضای کیس توجه کرد.

 

خنک کننده‌های بادی

خنک کننده‌های بادی معمولاً متشکل از تعدادی لوله حرارتی، هیت سینک و فن هستند تا گرمای تولید شده توسط پردازنده را دفع کنند. لوله‌های حرارتی تعبیه شده در فن سی پی یو بادی گرما را به هیت سینک انتقال می‌دهند تا فن با ایجاد جریان هوای خنک، گرما را دفع کند. قیمت فن سی پی یو بادی نسبت به مدل‌های دیگر به مراتب پایین‌تر است و بسیاری از آن‌ها در دسته فن سی پی یو ارزان قرار می‌گیرند اما این موضوع به معنی بد بودن آن‌ها نیست. لازم به ذکر است که خنک کننده‌های بادی بالا رده و قدرتمندی نیز در بازار وجود دارند که توانایی رقابت با خنک کننده‌های آبی را دارند و از قیمت بالایی برخوردار هستند.

خنک کننده‌های آبی (AIO)

خنک کننده‌های آبی از رادیاتور، پمپ و بلاک مایع، شلنگ انتقال مایع و فن تشکیل شده است. در این نوع کولر سی پی یو، مایع خنک کننده در مسیری بسته حرکت می‌کند که گرما را از پردازنده گرفته و به رادیاتور منتقل می‌کند تا از طریق جران هوای خنک فن دفع شود. این چرخه به صورت مداوم تکرار می‌شود تا دمای پردازنده در محدوده‌ای متعادل قرار گیرد. خنک کننده‌های مایع نسبتاً نویز و سر و صدای کمتری تولید می‌کنند و به محبوبیت بالایی در میان کاربران حرفه‌ای دست یافته‌اند. قیمت AIOها بیشتر از خنک کننده‌های بادی است و برای استفاده از آن‌ها به کیس‌های بزرگ‌تری احتیاج دارید.

خنک کننده مایع لوپ باز (Custom Loop)

اگر به اورکلاک کردن پردازنده و قطعات دیگر علاقمند هستید و خنک کننده‌های بادی و AIOها پاسخگوی نیازهای شما نیستند، بهترین گزینه برای شما خنک کننده مایع لوپ باز (Custom Loop) است. این نوع کولر سی پی یو قدرت خنک کنندگی بسیار بالایی دارد و ظاهری حرفه‌ای و جذاب به سیستم می‌بخشد. بهتر است بدانید که نصب خنک کننده‌های مایع لوپ باز بسیار پیچیده است و هر کاربری نمی‌تواند این کار را انجام دهد. از طرفی قیمت بسیار بالای این نوع خنک کننده CPU موجب شده تنها در سیستم‌های بالا رده و حرفه‌ای از آن استفاده شود.

معیارهای مهم خرید فن سی پی یو

همانطور که گفته شد، هنگام خرید فن سی پی یو باید نکته‌ها و معیارهای متفاوتی را مورد بررسی قرار دهید تا کالایی متناسب با پردازنده و محدوده قیمتی مورد نظر خود تهیه نمایید. قیمت فن سی پی یو کامپیوتر نیز به میزان قابل توجهی به این معیارها بستگی دارد. آشنایی با معیارهای مهم خرید فن سی پی یو می‌تواند شما را در امر مهم انتخاب و خرید فن CPU یاری دهد تا مدل مناسب و دلخواه خود را خریداری نمایید.

 

ابعاد کولر سی پی یو

امروزه انواع فن سی پی یو با اندازه‌ها و ابعاد مختلفی عرضه می‌شوند و فرقی ندارد که قصد خرید چه نوع کولری را دارید؛ حتماً باید از امکان قرارگیری آن در کیس اطمینان حاصل نمایید. خنک کننده‌های بادی می‌توانند فضای زیادی از مادربرد را اشغال کنند و در صورت بلند بودن ارتفاع رم یا بزرگ بودن هیت سینک‌های VRM، امکان ایجاد تداخل با یکدیگر وجود دارد. همچنین اگر ارتفاع خنک کننده بادی بیشتر از کیس باشد، از بسته شدن درب یا پنجره کیس جلوگیری خواهد کرد. برای استفاده از خنک کننده‌های مایع نیز باید به تعداد و سایز رادیاتورهایی که کیس پشتیبانی می‌کند توجه کنید. بهتر است به این موضوع توجه کنید که قیمت فن سی پی یو کامپیوتر با بزرگ‌تر شدن ابعاد کولر سی پی یو افزایش می‌یابد.

سازگاری فن CPU با سوکت مادربرد

قبل از خرید فن سی پی یو باید از سازگاری آن با سوکت مادربرد و نوع پردازنده مطمئن شوید. پردازنده‌هایی که توسط شرکت‌های اینتل و AMD تولید می‌شوند، مدل‌ها و نسل‌های گوناگونی دارند که با سوکت‌های مختلفی به بازار عرضه می‌شوند. انواع فن سی پی یو موجود در بازار از بسیاری از سوکت‌های هر دو شرکت اینتل و AMD پشتیبانی می‌کنند اما قبل از خرید خنک کننده پردازنده، به سازگاری آن با سوکت و پردازنده مورد نظر خود توجه نمایید. گاهی اوقات برای نصب کولر بر روی پردازنده براکت مخصوص مورد نیاز است که در برخی از موارد به همراه کالا ارائه می‌شود؛ در غیر این صورت باید آن را جداگانه تهیه کنید.

توان حرارتی (TDP) خنک کننده

یکی از مهم‌ترین معیارهای خرید فن سی پی یو، توان حرارتی (TDP) خنک کننده است. توان حرارتی یا TDP خنک کننده پردازنده نشان دهنده میزان گرمایی است که کولر می‌تواند آن را دفع کند. در بیشتر موارد شرکت‌های سازنده انواع فن سی پی یو میزان توان حرارتی را در لیست مشخصات قرار می‌دهند و با نگاه کرد به TDP فن سی پی یو می‌توان به توانایی و قدرت آن پی برد. اگر توان حرارتی پردازنده پایین‌تر از توان حرارتی کولر سی پی یو باشد، به این معنا است که فن سی پی یو کامپیوتر به راحتی می‌تواند پردازنده را خنک کند؛ بر خلاف آن، اگر TDP پردازنده بالاتر از توان حرارتی خنک کننده باشد، کولر سی پی یو توانایی دفع گرمای تولید شده توسط پردازنده را ندارد.

تعداد فن‌های کولر سی پی یو

تعداد فن‌های کولر سی پی یو یکی از عوامل مهم و موثر در قدرت و عملکرد خنک کننده است. هرچقدر تعداد فن‌های کولر CPU بیشتر باشد، دفع گرما را سریع‌تر انجام می‌دهد و خنک نگه داشتن سی پی یو را بهتر انجام می‌دهد. اگر میزان نویز تولیدی و سر و صدای سیستم برای شما اهمیت دارد، بهتر است به این نکته توجه کنید که افزایش تعداد فن‌های خنک کننده سی پی یو به معنی بیشتر شدن نویز سیستم است. در این صورت بهتر است خنک کننده‌هایی را انتخاب کنید که میان نویز و قدرت خنک کنندگی تعادلی مناسب بر قرار می‌کنند.

جمع بندی

فن سی پی یو وظیفه خنک کردن پردازنده را بر عهده دارد و از همین موضوع می‌توان به اهمیت بالای آن در سیستم پی برد. فن سی پی یو کامپیوتر انواع مختلفی دارد که با توجه به نوع کاربری و بودجه در دسترس می‌توانید محصولی متناسب با نیاز خود انتخاب نمایید. همیشه این نکته را به یاد داشته باشید که توان حرارتی فن CPU بالاتر از TDP پردازنده باشد تا بدون هیچ مشکلی دمای سی پی یو را در محدوده‌ای متعادل نگه دارد. قدم بعدی در خرید فن سی پی یو مناسب این است که از وجود فضای کافی در کیس برای نصب خنک کننده اطمینان حاصل کنید. درست است که تعداد فن‌های بیشتر جریان هوای بیشتری نیز تولید می‌کنند که عملکرد بهتر خنک کننده را به همراه دارد اما لازم به ذکر است که فن‌ها بیشتر به معنی ایجاد نویز و سر و صدای بیشتر خواهد بود. با در نظر گرفتن نکات ذکر شده به راحتی می‌توانید فن سی پی یو مناسبی را برای پردازنده خود انتخاب کنید و از امکانات و قابلیت‌های مختلف آن بهره مند شوید.