با اینکه کارت گرافیک RTX 3060 Ti یکی از مدل‌های اقتصادی و میان‌رده انویدیا محسوب می‌شود، اما اخیراً در یکی از نسخه‌های خاص خود به یک مشکل خطرناک برخورده: ذوب شدن کانکتور برق ۱۲VHPWR!
ماجرای کارت گرافیکی که به شعله افتاد…
در گزارشی منتشرشده از چین، یک کاربر با نسخه‌ی خاص ASUS Megalodon RTX 3060 Ti روبه‌رو شد که کانکتور برق آن به‌شدت ذوب شده بود. این کارت گرافیک به جای کانکتورهای سنتی ۸ پین، از کانکتور ۱۶ پین ۱۲VHPWR استفاده می‌کرد؛ همان کانکتوری که پیش‌تر روی RTX 4090 و RTX 5090 دردسرساز شده بود.
تصاویر منتشرشده از این حادثه، نشان‌دهنده‌ی سوختگی شدید و ذوب کامل بخش پلاستیکی کانکتور هستند.
چرا 3060 Ti به کانکتور ۱۲VHPWR مجهز شده بود؟
در حالی که این کارت مصرف برق نسبتاً پایینی (حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ وات) دارد، ایسوس تصمیم گرفته بود از کانکتور جدید استفاده کند. احتمالاً این تصمیم به دلایل طراحی، سازگاری با استانداردهای جدید، و کاهش کابل‌کشی در نسخه‌ی مخصوص بازار چین گرفته شده است.
اما متأسفانه کابل تبدیل ارائه‌شده با این کارت، یک مشکل اساسی طراحی داشت.
نقص اصلی: آداپتور ناقص بدون پین‌های حسگر
آداپتوری که در جعبه قرار داشت، تبدیل ۱۲ پین به دو ۸ پین استاندارد بود. اما نکته اینجاست: این آداپتور فاقد ۴ پین حسگر (Sense Pins) بود؛ پین‌هایی که برای تشخیص اتصال کامل و ایمن کانکتور ضروری‌اند.
در نبود این پین‌ها، سیستم نمی‌تواند تشخیص دهد که کانکتور به‌درستی نصب شده یا نه. نتیجه؟ جریان بالا از تعداد کمی از پین‌ها عبور می‌کند و همین امر باعث ایجاد نقطه‌داغ و در نهایت ذوب شدن کانکتور می‌شود.
این فقط یک اتفاق نیست؛ مشکل سیستماتیک است
ماجرا تنها به RTX 3060 Ti ختم نمی‌شود. پیش‌تر نیز گزارش‌های زیادی از ذوب شدن کابل‌های ۱۲VHPWR روی کارت‌های RTX 4090 و حتی RTX 5090 منتشر شده بود. حتی برخی از این ذوب‌شدن‌ها باعث سوختن کارت گرافیک یا پاور شده‌اند!
طراحان سعی کرده‌اند با تغییراتی مثل LED هشدار، رنگ متفاوت روی نوک کابل، و آداپتورهای محکم‌تر، مشکل را کنترل کنند. اما هنوز ریشه‌ی اصلی ماجرا به طراحی ناقص استاندارد ۱۲VHPWR برمی‌گردد.
راه‌حل چیست؟ چه کاربران و چه سازنده‌ها باید مراقب باشند
برای کاربران:
-
مطمئن شوید کانکتور را کاملاً و بدون زاویه فشار وارد کرده‌اید.
-
کابل را بیش از حد خم نکنید یا تحت فشار قرار ندهید.
-
در صورت امکان از کانکتورهای جدیدتر و مطمئن‌تر مثل 12V-2×6 (H++) استفاده کنید.
برای تولیدکنندگان:
-
استفاده از کابل‌های با کیفیت‌تر و مقاوم‌تر در برابر گرما
-
بازنگری در طراحی آداپتورها و حفظ پین‌های حسگر
-
طراحی هشدارهای فیزیکی یا نرم‌افزاری برای تشخیص نصب ناقص
اگر فکر می‌کردید مشکل ذوب شدن کانکتور فقط برای هیولاهایی مثل RTX 4090 رخ می‌دهد، حالا می‌دانید که حتی کارت‌های میان‌رده مانند RTX 3060 Ti هم در امان نیستند.
حادثه اخیر یک زنگ خطر جدی برای صنعت سخت‌افزار است. فناوری پیشرفته نباید ایمنی کاربران را فدای طراحی کند.
سوال مهم: آیا وقت آن نرسیده که استاندارد ۱۲VHPWR بازنگری شود؟
نظرات کاربران